In Utrecht, de oude domstad, gaan we in september vieren en beleven dat we Oud Katholiek zijn. Het wordt extra feestelijk, want de Unie van Utrecht bestaat 125 jaar. Uit alle oud-katholieke kerken in Tsjechië, Polen, Kroatië, Nederland, Frankrijk, Italië, Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland zullen er deelnemers komen: ‘gewone’ gelovigen, jong en oud, alleen of als gezin, priesters en bisschoppen. En wij Nederlandse Oud-Katholieken hebben de eer om ze te mogen ontvangen.
Is het leuk, mooi, verrijkend, gezellig, inspirerend, leerzaam, stimulerend om er bij te zijn? Ja, het is geweldig om in een grote kerk vol oud-katholieken de Heer te loven en op ‘onze’ oud-katholieke manier de eucharistie te vieren! Je voelt je opgetild, gedragen en meegenomen in de oud-katholieke stroom in het Christendom, rakend aan de rooms-katholieke, de anglicaanse, de oosters-orthodoxe kerken. Ze zijn allemaal vertegenwoordigd.
Velen versta je niet, maar tenminste aan hun teken, speldje, insigne van deelname, -een deelnemerskaart en key-cord in Freiburg; een linnen congrestasje in Zürich - herken je ze. Die zijn ook van ’ons’! Op straat, rondom de Domtoren in Utrecht groet je wildvreemde ‘bekenden’, je spreekt ze aan, want ze horen er ook bij. Ze lopen overal! En de meesten willen graag praten en kennis maken.
Het congres duurt dit jaar geen vijf, maar slechts drie dagen: vrijdag 19, zaterdag 20 en zondag 21 september 2014. Het wordt vrijdag geopend met een kerkdienst. Daarna zijn er heel veel groepsdiscussies en workshops gepland met verschillende onderwerpen en met verschillende voertalen. Er zijn ook ‘doe’-workshops, waar niet zoveel gepraat hoeft te worden. Deelnemers bepalen bij aanmelding hun keus voor een workshop en/of gespreksleider. De workshops en andere activiteiten zijn er om in kleinere groepen ‘ontvankelijk te zijn voor elkaar en voor Gods Woord’(of in omgekeerde volgorde), ‘om verbonden te worden of verbondenheid te ervaren door samen te luisteren, samen te bidden en te vieren en de goede weg te zoeken’, om ‘geïnspireerd te worden om te participeren in de kerk en in de samenleving’.
Zaterdag 20 september moet het hoogtepunt van het congres worden. In de Domkerk wordt dan pontificaal en groots de eucharistie gevierd, waarbij herdacht wordt, dat de Unie van Utrecht van Oud-Katholieke Kerken 125 jaar geleden gesloten is. Voor die viering mogen vertegenwoordigers uit alle zuster- en van vele bevriende kerken verwacht worden. En ook veel ‘gewone’ oud-katholieken, die speciaal komen om deze dag mee te vieren. Er zijn al parochies die deze feestdag als doel van hun parochie-uitje bestemd hebben. Na de kerkdienst zijn er mogelijkheden om het oud-katholieke samenzijn voort te zetten.
Zondagmorgen zijn congresgangers welkom in de kerkdienst in de Gertrudis. Daarna zijn er beelden, interviews en muziek die gaan over wat er tijdens het congres heeft gespeeld, en over hoe Oud-Katholieken inspirerend kunnen zijn in de wereld.
Ter algemene voorbereiding, of om in de stemming te komen voor het congres, is er een voorbereidingsboekje om in gespreksgroepen, in verenigingen, onder de koffie na de kerk en ook privé te bestuderen of te bespreken. Het biedt aanknopingspunten, suggesties, overwegingen om elkaar te inspireren om ‘op te staan en te gaan’: met een ‘open oor, ontsloten naar God en naar elkaar’, ‘verbonden met elkaar door samen te bidden en te vieren en de goede weg te zoeken’ en ‘zo te participeren in kerk en samenleving’.
Tot de jaren ’70 van de vorige eeuw bestond de inhoudelijke hoofdmoot van de congressen uit theologische en wetenschappelijke referaten. Sindsdien bestaat de wens, dat de congressen niet meer alleen toegankelijk en bevattelijk zijn voor vaktheologen, maar ook en juist voor de oud-katholieken aan de basis. In Zürich werden geen zware referaten gehouden, voor het congres van 2014 zijn helermaal geen referaten voorzien.
Is het niet eng om naar een congres te gaan? Een beetje wel, natuurlijk. Aan het Oud-Katholieken Congres in Freiburg, in 2006, namen 400 mensen deel, aan het congres in Zürich, in 2010, 240, afgezien van de mensen die steeds alleen een dagje meededen. Hoe vind ik de weg tussen zoveel mensen? Kan ik me verstaanbaar maken, kan ik de anderen verstaan? In de praktijk blijkt dit allemaal prima te verlopen, door de goede organisatie, door de verbondenheid die er ontstaat en door de bereidheid om open te staan voor elkaar en creatieve, soms geïmproviseerde oplossingen te vinden.
Er zijn mogelijkheden om als vrijwilliger het congres mee te maken. Enerzijds wordt inzet van hand- en spandiensten gevraagd – anderzijds heb je een taak, bijvoorbeeld koffie schenken, boekjes uitdelen, plaatsen wijzen, broodjes smeren (ik verzin maar wat) en dan komen deelnemers vanzelf naar je toe. En vaak hebben de vrijwillige medewerkers het samen ook heel gezellig (ontvankelijk, verbonden, participerend in de geest van het congres).
Door een deelnemer als logé op te nemen, kan men ook met het congres verbonden zijn. Mits de reisafstand naar het centrum van Utrecht redelijk is.
De congreswebsite www.okcongres2014.com is in de lucht. Hier is alle informatie voor en over het congres te vinden en kunt u zich aanmelden.
Weet U, hoe de Babylonische spraakverwarring geklonken heeft? Volgens mij hoor je het als veel mensen in verschillende talen hetzelfde gezang zingen of het Onze Vader bidden. Je raakt gedesoriënteerd! Maar het is wel om te lachen - een heilig lachen -, want iedereen zingt of bidt dan vurig en oprecht tot eer van God.
Wij hopen u hierbij te ontmoeten.
Fiete Smit-Maan, Bert en Henriette Maan